Czym był PRL ?

Chociaż pytanie ma formułę klarowną – niemniej odpowiedzi pada multum. Śmiem twierdzić, że trafne wyobrażenie o tej formacji ustrojowej daje zapoznanie się z listą 21 postulatów, podpisanych 16/17.08.1980 roku przez SOLIDARNOŚĆ ze stroną rządową.

Pierwszych osiem punktów odnosi się do kwestii politycznych: wolne związki zawodowe, prawo do strajku, wolność słowa, wypuszczenie więźniów politycznych, wyprowadzenie kraju z kryzysu… Zdecydowana większość żądań (w wersji załagodzonej zwanej postulatami, by niepotrzebnie nie drażnić władzy) dotyczyła codziennych uciążliwości proletariackiego życia (obniżka wieku emerytalnego, więcej czasu wolnego, żłobki, przedszkola, kartki na mięso…). Ich  prozaiczność nie wykracza poza horyzont wyznaczony „walką o byt”.

Przymiotnik „ludowa” denotował rzeczownik Rzeczpospolita, ograniczając jego znaczenie do pospolitości. Tym większą wymowę mają postulaty wolnościowe.

Kazimierz Rogoziński