KULTURA – USŁUGI – CYWILIZACJA

Studium dynamiki przeobrażających je sił

∗ ∗ ∗

WZMOŻENIE

Jeszcze jedno – tyleż przydatne, co nieodzowne – pojęcie, zwłaszcza że pojawiająca się wraz z nim konotacja odsyła do nie tylko do F. Nietzschego, ale  do  E. Stein tudzież do H. Arendt (sic).

Dzięki niemu możliwe się staje przejście od „ruchu” do „aktywności” pozostawiającej trwalszy ślad.

O ile Cywilizacja i jej wynalazki popychają człowieka do przodu po „krzywej wzrostu”, a siłą napędzającą jest sprzężenie: S → R (bodziec deprywacyjny → reakcja). A ponieważ automatyzm produkcyjnego perpetuum mobile  implikuje kompulsywną konsumpcję, efektem tego sprzężenia jest popadnięcie w stan inercji. Natomiast Wzmożenie jest stanem dokładnie odwrotnym. Jest bowiem przeciwieństwem mechanicznego powtarzania i  multiplikowania tego samego i  oznacza organiczną zdolność rodzenia rzeczy oryginalnych. Oto jakimi właściwościami charakteryzuje się owo działanie:

• najważniejszy jest impuls wewnętrzny, a nie zewnętrze stymulowanie – „bodźcowanie”
• wymagana „mobilizacja” wewnętrzna sprawia, że egzystencja nie zmienia się w wegetację
• oznacza transcendowanie ku wyższym poziomom zmelioryzowanej, ku wzbogaconej rzeczywistości
• skutkuje poniechaniem opcji ilościowej i wynikającej z niej obłędnej kwalitologii
• jest – powstałym z reorientacji wertykalnej – wysiłkiem jednania przeciwieństw
• przyjęta „perspektywa” nie jest – jak  perspektywa renesansowa  – horyzontalnie domknięta, tylko spiralnie („stożkowo”) otwarta

Kazimierz Rogoziński