Jak już o tym pisałem, język żyje własnym życiem, więc uzus językowy kształtuje się niekiedy wbrew opiniom językoznawców. NB nie przyjęło się słowo USŁUGOWIEC, tylko usługoDAWCA.
Inaczej od mowy potocznej funkcjonuje język naukowy. Obowiązujący w danej dyscyplinie naukowej żargon zawiera synonimy – określenia zastępcze, ale też neologizmy, zwykle obcojęzyczne, które pozwalają /czemuś/ nadać najbardziej odpowiednie znaczenie. Odnośnie do UgD, w teorii usług, funkcjonuje też kilka zastępczych określeń, których krytyczny przegląd podaję niżej.
AKTOR – ostatnio bardzo popularne określenie w psychologii, socjologii i antropologii; przydatne też w opisie działalności usługowej. Jeśli są jakieś zastrzeżenia dotyczące jego stosowania, to przybierają one formułę ostrzeżenia. Raz wyuczoną rolę można bowiem odgrywać i powielać w nieskończoność, a w wyborze emploi, kierować się (tanimi) efektami aktorskimi, by oczarować (i zwodzić) widza-klienta.
AGENT – to stosowany w ekonomii odpowiednik homo agens. Termin, który poza tym, iż określa człowieka aktywnego, tworzy podstawę sformalizowanego opisu funkcjonowania agencji. Słowo agent przyjęło się w usługach bakowych i ubezpieczeniowych i jest bliskoznaczne określeniu: pośrednik. Tak czy owak, agent reprezentuje kogoś innego i dba bardziej o jego interes, niż o korzyść klienta.
PRZEDSIĘBIORCA – to ktoś, kto prowadzi działalność gospodarczą na własny rachunek i własne ryzyko; w polskim ustawodawstwie funkcjonuje jako określenie – teoretycznie nobilitujące, ale formalnie ograniczające i wymuszające podporządkowanie się obowiązującym generalnym regulacjom prawnym. Od ponad dwudziestu lat podejmuje się więc starania, by każdego UgD w przedsiębiorcę przeobrazić. Uzasadnieniem jest tu rzekome zrównanie praw i obowiązków wszystkich prowadzących zarejestrowaną działalność gospodarczą. To argument budzący podejrzliwość, bo skoro przysłowiowa babcia klozetowa jest przedsiębiorcą, to dlaczego nie jest nim rolnik – farmer ? (patrz, blog: Polnische Wirtschaft).
USŁUGODAWCA – często sięgamy po takie słowa jak: realizator, wykonawca, świadczeniodawca, ale najbardziej adekwatne byłoby nazwać go: benefactor.
Kazimierz Rogoziński